Osmanlı Devleti, küçük bir uç beyliğinden dünyanın en güçlü devletlerinden birine dönüşen ve üç kıta üzerinde iz bırakan bir imparatorluktur. Askerî yapısı, adalet sistemi, bürokrasisi, kültürü ve medeniyet anlayışıyla çağını şekillendirmiş; yüzyıllar boyunca İslam dünyasının ve Doğu’nun lideri olmuş bir güçtür.
Aşağıda tüm padişahlarla birlikte kronolojik ve detaylı bir Osmanlı tarihi anlatımı yer alıyor.
Osmanlı Beyliği’nin kurucusu. Söğüt ve Domaniç merkezli Kayı boyu beyliğini bağımsızlığa kavuşturdu.
Önemli olaylar:
İlk fetihler: Karacahisar, Yarhisar, Bilecik, Yalova çevresi
Bizans’la ilk büyük çatışmalar
Uç beyliği yapılandırıldı, ilk devlet teşkilatı temellendi.
Bursa’yı fethederek devleti şehir merkezli bir yapıya taşıdı.
Önemli olaylar:
Bursa ve İznik’in fethi
İlk medrese (İznik)
İlk düzenli ordu (Yaya ve Müsellem)
Rumeli’ye geçiş: Çimpe Kalesi
Osmanlı artık bir beylikten çıkıp devlete dönüşmeye başladı.
Devletin Balkanlara açılan kapısı.
Önemli olaylar:
Edirne’nin fethi (başkent oluyor)
Sırpsındığı Zaferi
Çirmen Zaferi
Kosova Meydan Muharebesi (şehit oldu)
Yeniçeri Ocağı kuruldu.
Aşırı hızlı genişleme dönemi.
Önemli olaylar:
Niğbolu Zaferi
Anadolu Türk beyliklerini birleştirme politikası
İstanbul’u 2 kez kuşatma
Timur ile Ankara Savaşı (1402) yenilgisi → Fetret Devri.
Şehzadeler arası taht kavgası. Devlet dağılmadı ama sarsıldı.
Devleti iç karışıklıklardan sonra yeniden toparladı.
Önemli olaylar:
Fetret Devri sona erdi
Balkanlarda otorite yeniden kuruldu.
Fatih’in babası.
Önemli olaylar:
Varna Zaferi
II. Kosova Zaferi
İstanbul’un fethine hazırlık niteliğinde kuşatmalar.
İstanbul’un fatihi. Devleti imparatorluğa dönüştüren hükümdar.
Önemli olaylar:
İstanbul’un fethi (1453) → Orta Çağ kapanır, Yeni Çağ açılır
Sırbistan, Mora, Trabzon, Karadeniz hâkimiyeti
Kanunnâme-i Âl-i Osman
Donanmanın güçlenmesi
İtalyan seferi hazırlıkları (Otranto alındı ama ölümle yarım kaldı)
Barışçı politikalar hâkim.
Önemli olaylar:
Cem Sultan olayı
Ekonomik düzenlemeler
Donanmada gelişmeler
Sert ve hızlı genişleme.
Önemli olaylar:
Çaldıran Seferi (Safeviler)
Mercidabık ve Ridaniye (Memlükler)
Halifelik Osmanlı’ya geçti
Doğu ve Arap dünyası Osmanlı hâkimiyetine girdi.
Tüm Avrupa’nın çekindiği dönem.
Önemli olaylar:
Mohaç Zaferi
Belgrad, Rodos, Bağdat, Tebriz, Budin’in fethi
Preveze Deniz Zaferi (Barbaros)
Zigetvar
Kanunlar düzenlendi → “Kanuni”
Donanma ve Akdeniz ağırlıklı dönem.
Önemli olaylar:
Kıbrıs’ın fethi
İnebahtı Deniz Muharebesi (kaybedildi)
Sokullu Mehmet Paşa’nın projeleri
Yükselişin son padişahıdır.
Önemli olaylar:
İran savaşları
Donanma seferleri
İç isyan kıpırdanmaları
Haçova Zaferi ama içte sıkıntılar.
Şehzadelerin sancağa çıkma geleneği kaldırıldı.
Ekberiyet sistemi geldi.
Akli problemler, kısa ve karmaşık dönem.
Islahata girişti, Yeniçeri isyanıyla öldürüldü.
Otoriteyi sert şekilde kurdu.
Önemli olaylar:
Bağdat’ın fethi
Tütün ve içki yasakları
Devlet disiplininin yeniden kurulması
Saltanat karışık geçti.
En uzun süre tahta kalanlardan biri.
Önemli olaylar:
Köprülü ailesi sayesinde güçlenme
Girit’in fethi
II. Viyana Kuşatması (1683) başarısızlığı
Kısa, geçiş dönemi.
Savaşlar devam.
Karlofça Antlaşması → Büyük kayıplar.
Lale Devri.
Batılılaşmanın ilk güçlü adımları.
Askeri modernleşme çalışmaları başladı.
Askere yenilik girişimleri.
Kaybedilen topraklar arttı ama devlet reorganize edilmeye çalışıldı.
Nizam-ı Cedid
Modern ordu ve kurumlar
Yeniçerilerin isyanıyla tahttan indirildi.
Devletin büyük reformcusu.
Önemli olaylar:
Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması (Vaka-i Hayriye)
Merkeziyetçilik
Mekteb-i Harbiye, Tıbbiye kurulması
Tanzimat Fermanı
İslahat Fermanı
Modernleşme hızlandı.
Donanma güçlendirildi.
1875 ekonomik kriz.
3 ay tahtta kaldı.
En tartışmalı ama en etkili padişahlardan.
Önemli olaylar:
Kanun-i Esasi (1876)
Hafiyelik teşkilatı
Hicaz Demiryolu
Eğitim kurumlarının çoğalması
Balkan sıkışması
31 Mart Olayı
Balkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Toprak kayıpları
Osmanlı’nın son padişahı.
Saltanat 1922’de kaldırıldı.
Osmanlı Devleti, 600 yılı aşkın süre boyunca siyasi, askeri, kültürel ve ekonomik anlamda dünyanın en etkin güçlerinden biri olmuş; geniş bir coğrafyaya medeniyet taşımış; dönem dönem dünyanın kaderini belirlemiştir.
Anadolu’da doğup 3 kıtaya hükmeden bu imparatorluk, hem başarıları hem krizleri hem de mirasıyla bugün hâlâ güçlü bir şekilde hatırlanmaktadır.